Het belang van regelmatige lichamelijke activiteit voor de gezondheid van een kind, begint al voordat een kind is geboren. Als de moeder voldoet aan de normen voor gezond bewegen tijdens de zwangerschap zien we een kleiner aantal medische aandoeningen, zoals overmatige gewichtstoename tijdens de zwangerschap, zwangerschapsdiabetes en zwangerschapshypertensie en daarmee ook minder kans op schade voor de foetus.  Vrouwen die fysiek actief zijn tijdens de zwangerschap, hebben bovendien meer kans om postpartum fysiek actief te blijven en hun kinderen blijken daarop ook vaker lichamelijk actief te worden. Voor het kind is het alleen daarom al belangrijk om lichamelijke activiteit tijdens de zwangerschap van de moeder te stimuleren.

Daarna is het gedurende het hele leven van een kind belangrijk om lichamelijke activiteit te stimuleren; van baby tot volwassene. In de vorige blog is de waarde van de stappenteller besproken om in te schatten hoe actief iemand is. De verwachting is dat de waarde ervan zal gaan toenemen. Maar op dit moment zijn we nog afhankelijk van vragenlijsten om te achterhalen hoe actief iemand is.

Bij volwassenen wordt vaak de International Physical Activity Questionnaire gebruikt, die gevalideerd is vanaf 15 jaar. Voor kinderen blijkt een gevalideerde vragenlijst lastiger te vinden, omdat ze andere activiteiten doen dan volwassenen. Zo bleek uit onderzoek dat op basis van de gegevens van een activiteitenmeter (ActiGraph) 2% van de kinderen voldeed aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Maar, volgens de Standaardvraagstelling  Bewegen Jeugd en de vragenset uit Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN) bleek dit respectievelijk 88% en 17% te zijn. Er worden inmiddels pogingen gedaan om de validiteit te verbeteren, maar de omvang van de vragenlijsten blijkt vaak zo groot dat het gebruik ervan in de praktijk een probleem is. En dat is een serieus probleem omdat zorgverleners een belangrijke rol kunnen spelen bij het stimuleren van lichamelijke activiteit bij alle kinderen.

Recent werd in de VS de Pediatric Physical Activity Vital Sign (Peds PAVS; zie afbeelding) ontwikkeld, die een uitzondering lijkt op andere vragenlijsten, vanwege de kleine omvang. Deze vragenlijst kan een goede kandidaat zijn om in de klinische praktijk een snelle inschatting te maken van de lichamelijke activiteit van jonge patiënten.

1. Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen, DF Schokker et al, Meten van lichamelijke activiteit van kinderen: vragenlijsten vergeleken met versnellingsmeter, 2012.

2. Arch Public Health, L Bervoets et al, Reliability and Validity of the Dutch Physical Activity Questionnaires for Children (PAQ-C) and Adolescents (PAQ-A), 2014.

3. Br J Sports Med, EA Joy et al, Promoting the athlete in every child: physical activity assessment and promotion in healthcare, 2017.